72. Koğuş Harika

tarafından **sairane** Ptsi Kas. 01, 2010 10:47 am

Orhan Kemal'in uzun hikâyesi (1954). Olay, İkinci Dünya Savaşıyıllarında bir cezaevi koğuşunda geçer. Çoğu türlü hırsızlıklardanyatmakta olan bu "yoksul, pis Adembaba'lar" arasında, babasınıöldürmüşleri öldürmekten hükümlü Rizeli Ahmet Kaptan'a bir gün, hemenhemen unuttuğu yaşlı anasından yüz elli lira gelir. Cömert Kaptan,koğuştaki dostuna, düşmanına yardım eder. Adembabalar geliri artırmakiçin, zengince öbür koğuşlardaki kumar tutkusuna kaptanı da zorlarlar.Kaptan boyuna kazanır, kazandıklarıyla da koğuş arkadaşlarına yatak,yorgan, üst baş alır, koğuşu onarır. Cezaevi meydancılarından Bobi,kaptandan ayrıca para çekmek için kadınlar bölüğündeki Fatma'nınağzından bir aşk mektubu yazar, oynanan oyundan habersiz kaptan,Bobi'ye beklediği bahşişi verir, oyun devam eder. Kaptan, Fatma'yatutulmuştur, yemeden, içmeden kesilir. Günü dolar, cezaevinden çıkarFatma ve kaptan yakında bir af çıkıp bırakılacağı, Fatma'sına kavuşupmutlu bir yuva kuracağı hayalleriyle aylarca avunur. Para kaynaklankuruduğu için koğuştakiler, kaptan'dan koparlar. Fatma'nın gidişindensonraki üçüncü kışta bir gün 72. koğuşa uğrayan gardiyanlar, kalınparmaklan pencere demirlerini sımsıkı kavramış, kaskatı donmuş bulurlarkaptan'ı. 72. Koğuş, ilkin on bir başka hikâyeyle birlikte basılmıştı,ikinci baskıda (1953) tek başına bir kitap oldu, Orhan Kemal bu eserinioyun biçimine de soktu, sahnelerde oynattı; bu oyunun kitabı dabasılmıştır (1967). İlk baskıdaki, yazarın en güzel hikâyelerinden biriolan Abla, İşsiz (1966) kitabına Kömürcü başlığıyla alınmıştır. Gene oilk baskının Numaracı, Üzüntü ve Pervin hikâyeleri de İşsiz kitabındabulunur.